تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 956 |
تعداد مقالات | 8,321 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,748,380 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,919,077 |
ارزیابی جایگاه زنان در توسعه در کشورهای اسلامی | ||
توسعه اجتماعی | ||
دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 66، بهمن 1401، صفحه 173-208 اصل مقاله (673.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22055/qjsd.2023.29323.1912 | ||
نویسندگان | ||
عبدالمجید آهنگری* 1؛ سید عزیز آرمن2؛ احمد صلاح منش3؛ معصومه رضاییان4 | ||
1دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
2استاد گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
3استادیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
4کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
با توجه به اهمیت مفهوم توسعه انسانی بهعنوان هدف اساسی توسعه و به تبع آن رفع تبعیض جنسیتی و نیز نقش بالقوه زنان در روند رشد و توسعه، در چند دهه اخیر نهادهای بینالمللی از جمله سازمان ملل، بر جایگاه و سهم زنان در توسعه کشورها بهعنوان یکی از معیارهای توسعه تأکید بیشتری نمودهاند. در این تحقیق، کشورهای اسلامی از نظر جایگاه زنان در روند توسعه در سالهای 2005 و 2015 با تکیه بر 26 شاخص و استفاده از روش تاکسونومی عددی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتهاند. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد در اکثر کشورهای اسلامی در فاصله زمانی مذکور موقعیت زنان نسبت به مردان در روند توسعه بهبود یافته است؛ اگر چه در این حوزه پراکندگی و نابرابری بین کشورها بیشتر شده است. بر اساس نتایج تحقیق، در سال 2005 کشورهای قطر و چاد با درجه توسعه 68/0 و 99/0 و در سال 2015 کشورهای قزاقستان و چاد با درجه 64/0 و 00/1 به ترتیب در بالاترین و پایینترین سطح جایگاه زنان در توسعه قرار دارند. با مقایسه درجه توسعه کشور ایران از 84/0 به 83/0 از سال 2005 به سال 2015 میتوان گفت که اگر چه نقش زنان در توسعه در ایران اندکی بهبود یافته اما رتبه آن در بین 33 کشور اسلامی از 15 به 17 تنزل کرده است؛ همچنین، ضریب نابرابری بین کشورها در حوزه مذکور از مقدار 088235/0 در سال 2005 به 11219/0 در سال 2015 افزایش یافته است. بهعبارت دیگر طی دوره زمانی مورد بررسی، پراکندگی در جایگاه زنان در فرآیند توسعه در کشورهای اسلامی بیشتر شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
کشورهای اسلامی؛ زنان؛ توسعه؛ تاکسونومی عددی | ||
مراجع | ||
آزادی، عباس؛ یاری، شیوا (1395). نقش زنان در توسعه اقتصادی کشورهای توسعه یافته، دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین مدیریت، اقتصاد و حسابداری، بابل، مازندران، 1395.
آلعمران، رویا؛ آلعمران، سید علی (1393). "بررسی تأثیر شاخصهای زنان بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا"، زن و مطالعات خانواده، سال ششم، شماره 23، 30-8.
باستانی، سوسن؛ موسوی، مرضیه؛ حسینپور، فاطمه (1394). "جنسیت و توسعه در کشورهای اسلامی نفتی و بدون نفت"، مجله ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﯾﺰﯼ ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 32، 152-123.
تودارو، مایکل (1387). توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، سازمان برنامه و بودجه تهران، چاپ دوم.
ﺟﻤﻌﻪﭘﻮر، ﻣﺤﻤود (1381). دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﮔﺮدﺷﮕﺮی، مجموعه مقالات سمینار جغرافیا بستری برای گفتگوی تمدنها، داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ.
سرشته ایزد موسی، فاطمه (1382). "زنان و موقعیت آنان در کشورهای خاورمیانه، مطالعات خانواده"، سال دهم، شماره2، صص206-177.
سن، آمارتیا (1379). برابری و آزادی، ترجمه حسن فشارکی، مؤسسه نشر و پژوهش شیرازه، چاپ اول.
سن، آمارتیا؛ جین، درز (1381). دولت؛ فساد و فرصتهای اجتماعی (تعامل اندیشهها در اقتـصاد سیاسی توسعه)، رابرت کاکس و دیگران، ترجمه حسین راغفر، انتشارات نقش و نگار، چاپ اول.
شفیعی، سمیه سادات؛ پورباقر، زهرا (1393). "زنان و شاخصهای توسعه در ایران و ترکیه"، فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 21، 156-111.
طبقچی اکبری، لاله؛ پایتختی اسکویی، سید علی (1395). "بررسی اثر تحریم بر اشتغال زنان در ایران"، نشریه زن و مطالعات خانواده، دوره 8، شماره 31، 21-7.
عباسزاده، سعیده (1394). "بررسی تطبیقی پنج برنامه توسعه کشور پیرامون دستیابی به عدالت جنسیتی با تأکید بر وضعیت آموزش عالی زنان در ایران و مقایسه آن با وضعیت جهانی"، پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم فرهنگی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره اول، 130-97.
کینگ، الیزابت (1376). نقش آموزش زنان در توسعه اقتصادی، ترجمه غلامرضا آزاد، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ اول.
کریمی، زهرا؛ جهانتیغ، الهام؛ ابراهیمیپور فائز، سهند (1395). جایگاه زنان در بازار کار کشورهای در حال توسعه مسلمان و غیر مسلمان (2010-1995)، پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره اول، 178-155.
مامسن، هنسل (1387). جنسیت و توسعه، ترجمه زهره فنی، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان اجتماعی، چاپ اول.
نوری، سید هدایتالله؛ جمینی، داود؛ جمشیدی، علیرضا (1392). "تحلیل فضایی شاخصهای عمده اشتغال زنان در کشور"، مجله مطالعات اجتماعی ـ روانشناختی زنان، سال 11، شماره 3، 102-81.
هدایی، فاطمه؛ نور محمدی، حمزه علی (1393). "سهم زنان در تولید و استنادهای علمی اولویتدار علم و فناوری"، مجله مطالعات زنان، دوره 12، شماره 6، 66-45.
Aligholi, M. (2016). “The relationship between women's”, participation in the workforce and economic development in Islamic countries, 14(2), 63-86. Anker, R. (1997). “Theories of occupational segregation by sex: An overview”, Int'l’Lab. Rev. 136, 315. Barro, R. J. (2013). “Education and economic growth”, Annals of economics and finance, 14(2 (A)), 277-304. Batia, V. K. & Rai S. C. (2004). Evaluation of socio-economic development in small areas. IASRI Campus, Librry Avenue, Pusa, New Delhi. Bayeh, E. (2016). “The role of empowering women and achieving gender equality to the sustainable development of Ethiopia”, Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences, 2(1), 37-42. Bayeh, E. (2016). “The role of empowering women and achieving gender equality to the sustainable development of Ethiopia”, Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences, 2(1), 37-42. Belke, M., & Bolat, S. (2016). “The Panel Data Analysis of Female Labor Participation and Economic Development Relationship in Developed and Developing Countries”, Economic Research Guardian, 6(2), 67-73. Borzueian, S. (1995). Determination of degree of underdevelopment in Mazandaran Province. Master's thesis, Shahid Beheshti University. Bussemakers, C., Oosterhout, K., Kraaykamp, G., & Spierings, N. (2017). Women’s Worldwide Education–employment Connection: A Multilevel Analysis of the Moderating Impact of Economic, Political, and Cultural Contexts. World Development, 99, 28-41, 0305-750X/ 2017 Elsevier Ltd. Carr, M., & Chen, M. (2004). “Globalization, social exclusion and gender”, International Labour Review, 143(1‐2), 129-160. David, E, Bloom, M, and Klaus P. (2018), Health and Economic Growth, Department of Health and Population, Harvard University. Dominiak, P., Lechman, E. and Okonowicz, A. (2014). Fertility Rebound and Economic Growth. New Evidence for 18 Countries over the Period 1970-2011. MPRA Paper, No. 55104. Elmi. Z., & Shalmani. K. (2013). “Impact of Development on Female Economic Participation in Mena Countries by Fractional Panel Probit Model”, Quartery Journal of Economic Growth and Development Research April 2014, Vol.4. p. 11-28 Eunsil, Oh. (2017). Kinship Support and Womens Work Pathways in South Korea. PAA Conference, Harvard University. Guity N. and Judith E, Tucker, (1999). Women in the Middle East Restoring Women to History, Indiana university press. Hassan, G., & Cooray, A. (2012). The Effect of Female and Male Health on Economic Growth: Cross-Country Evidence Within a Production Function Framework, MPRA Paper, No. 40083. http://www3.weforum.org/docs/WEF_GenderGap_Report_2011. Ince, M. (2010). “How the education affects female labor force? Empirical evidence from Turkey”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 634-639. International Labor Organization, Report of 1997. Jurkowska, B. (2014). “The Federal States of Germany–Analysis and Measurement of Development Using Taxonomic Methods”, Oeconomia Copernicana, 5(3), 49-73. Lotfi, S. Safaeipor, M. Shokri, S. (2010). Grading the Development of Mazandaran Provinces Using the Numerical Taxonomy Model. McGinn, E., & Kathleen. L. (2017). Gender, Social Class, and Women’s Employment. COPSYC. Elsevier, available on www. Sciencedirect.com. Moghadam, V. (1999). “Gender and globalization: Female labor and women's’mobilization”, Journal of world-systems research, 5(2), 366-389. Pettersson, K., Ahl, H., Berglund, K., & Tillmar, M. (2017). “In the name of women? Feminist readings of policies for women’s entrepreneurship in Scandinavia”, Scandinavian Journal of Management, 33(1), 50-63. Riddell, R. (2008). Sustainable urban planning: Tipping the balance. New Zealand, Publisher: John Wiley & Sons. Rosen, J. (2017). “Gender Quotas for Women in National Politics: A Comparative Analysis Across Development Thresholds”, Social Science Research, 66, 82-101. Ross, M. L. (2008). “Oil, Islam, and women”, American Political Science Review, 102(1), 107-123. Sen, A. (1999). Development as Freedom. New York: Knopf. P. 14. Srivastava, S. (2007) Encyclopaedia of Women and Development, Volume 3, Commonwealth. Tansel, T. & Gungor, N. D. (2012). Gender Effect of Education on Economic Development in Turkey, IZA Discussion Paper, No. 6532. UNDP.Human Development Reports, 1990, 2005 & 2015, (: http:// www.undp.org/). Weeks, J. R. (1988). “The demography of Islamic nations”, The Population Reference Bureau, Population Bulletin, Vol. 43, No. 4. Welsh, D. H., Kaciak, E., & Thongpapanl, N. (2016). “Influence of stages of economic development on women entrepreneurs' startups”, Journal of Business Research, 69(11), 4933-4940. World Bank (2018). https://www.wordbank.org/. World Economic Forum (2011). The Global Gender Gap Report, Geneva, faculty at Harvard University and London Business School. Yousefi, A., & Baratali, M. (2011). “Women, Employment and Higher education schoolings”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 3861-3869.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 144 |