تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 996 |
تعداد مقالات | 8,773 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,360,271 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,662,218 |
شناسایی عوامل مؤثر روانشناختی بر رفتار اطلاعیابی کاربران اطلاعاتی: مطالعه مرور نظاممند | ||
مطالعات کتابداری و علم اطلاعات | ||
مقاله 5، دوره 13، شماره 3، آبان 1400، صفحه 82-105 اصل مقاله (3.41 M) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22055/slis.2021.32105.1682 | ||
نویسنده | ||
فرشاد پرهام نیا* | ||
استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی،کرمانشاه، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: : یکی از عوامل مهمی که در رفتار اطلاعیابی افراد نقش اساسی ایفا میکند، عوامل روانشناختی است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر روانشناختی بر رفتار اطلاعیابی کاربران اطلاعاتی با استفاده از مرور نظاممند میباشد. روش شناسی: روش پژوهش این مطالعه، با استفاده از روش مرور نظاممند انجام گردید. در این مطالعه با استفاده از چارچوب آرکسی و اومالی (2005) به عنوان راهنمای اصلی در نظر گرفته شد. این راهنما شامل مجموعهای از دستورالعملهای ساختارمند و دقیق برای طراحی، اجرا و گزارش نتایج در مطالعات مرور نظاممند است. این مراحل شامل تعیین سؤال؛ شناسایی مطالعات مرتبط؛ معیار انتخاب مطالعات؛ استخراج دادهها؛ خلاصهسازی و گزارش یافتهها است. پس از جستجو در پایگاه اطلاعاتی پژوهشگاه علمی جهاد دانشگاهی و پورتال جامع علوم انسانی تعداد 484 مقاله بررسی شد که پس از حذف تکرار و اعمال معیارهای انتخاب مقاله در مجموعه 25 مقاله جهت تحلیل انتخاب شدند. یافته ها: یافتههای نشان داد از 25 مقاله، 20 مقاله به روش پیمایشی، 3 مقاله تجربی و 2 مقاله از نوع کتابخانهای بودند. همچنین 18 مقاله، جامعه آماری آنها مربوط به دانشجویان به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی، 2 مقاله مربوط به دانشآموزان دبیرستانها، 1 مقاله مربوط به کتابخانههای عمومی، 1 مقاله مربوط به حوزههای علمیه و 1 مقاله مربوط به به اعضای هیأت علمی بودند. از طرف دیگر 2 مقاله فاقد جامعه آماری بودند. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد مهمترین عوامل مؤثر روانشناختی بر رفتار اطلاعیابی شامل سه مؤلفه اصلی و 16 متغیر بود که این مؤلفهها و متغیرها شامل عوامل اجتماعی-تربیتی (مشاوره اطلاعاتی و خودکارآمدی)، عوامل شناختی (سبکهای تفکر، تفکر انتقادی، خلاقیت، کنجکاوی و هنجارهای ذهنی، باورهای انگیزشی، سبکهای شناختی، راهبردهای شناختی و فراشناختی، باورهای معرفت شناختی، یادگیری خودراهبر و خودتنظیمی) و عامل اختلالات روانی و شخصیت (اضطراب، هیجان و شخصیت) طبقهبندی شد. نتیجه گیری: عوامل روانشناختی نقش مهمی در رفتار اطلاعیابی کاربران اطلاعاتی در جوامع مختلف دارند و جامعه ایرانی هم از این قاعده مستثنی نیست. با این وجود در مقالات منتشر شده در حوزه رفتار اطلاعیابی بیشتر به محملهای اطلاعاتی پرداخته شده و کمتر به ویژگیهای روانشناختی افراد که نشأت گرفته از روان و ذهن انسان بوده، توجه شده است. بنابراین ضروری است که برنامهریزان بتوانند با تمرکز بر این عوامل در راستای ارتقاء و بهبود کیفیت اطلاعیابی گامهای مهمی بردارند. همچنین این اثر این امکان را برای پژوهشگران فراهم میآورد تا با اطلاع از خلاءهای موجود در زمینه عوامل مؤثر روانشناختی بر رفتار اطلاعیابی را در پژوهشهای آتی با آگاهی بیشتری مورد مطالعه قرار دهند. | ||
کلیدواژهها | ||
عوامل شناختی؛ عوامل اجتماعی-تربیتی؛ عوامل اختلالات روانی و شخصیت؛ رفتار اطلاعیابی؛ مرور نظاممند | ||
مراجع | ||
Abbasi, M. & Serajzadeh, S.H. (2015). Methodological issues in systematic review along with evaluation of Iranian articles based on this method. Journal Iranian Social Studies, 9 (3), 132-160. [In Persian]Aghayousefi, A., Tarkhan, M. & Farmani, A. (2017). The role of the big five factors of personality in predicting cognitive emotion regulation strategies with the mediating role of patience components. Clinical Psychology Studies, 7 (26), 43-63. [In Persian]Arksey, H. & O'Malley, L. (2005). Scoping studies: towards a methodological framework. International Journal of Social Research Methodology, 8 (1), 19-32.
Bagheri, M., Zamani, B.E. & Abdollahi, S.M. (2013). Effectiveness of Information Counseling Courses on Information Seeking Behavior of Public Library Users: A case study. Journal of Research on Information Science and Public Libraries, 18 (4), 385-400. [In Persian]
Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, 84: 191–215.
Bandura, A. (1999). Social cognitive theory: An argentic perspective. Asian Journal of Social Psychology, 2 (1), 21-41.
Behzadi, H. (2012). Reflections on the role of epistemological beliefs in information retrieval and information retrieval behavior. Journal of Information Systems and Services, 1 (2), 59-70. [In Persian]
Behzadi, H., Sanatjoo, A., Fattahi, R. & Salehi Fadardi, J. (2016). Survey the role of emotions in information retrieval. Iranian Journal of Information Processing and Management, 31 (2), 531-553. [In Persian]
Behzadi, H., Sanatjoo, A., Fattahi, R. & Salehi Fadardi, J. (2017). Survey the role of emotion induction in information retrieval. National Studies on Librarianship and Information Organization (NASTINFO), 27 (4), 49-66. [In Persian]Bigdeli, Z., Rajabi, G. & Nasiri, M. (2017). Surveying the effect of motivating beliefs and self-regulation strategies on information behavior among Ph.D. students at Ahvaz Jundishapur University of medical sciences. Quarterly Education Development of Jundishapur, 7 (4), 366-376. [In Persian]Björneborn, L. (2008). Serendipity dimensions and users' information behaviour in the physical library interface. Information Research, 13(4), paper 370.
Davarpanah, M.R. (2003). Scientific information seeking in printed and electronic resources: (including: science, engineering, agriculture, medicine and humanities). Second edition. Tehran: Dabizesh. [In Persian]
Davarpanah, MR. (2007). Scientific communication: Information need and information behavior. Tehran: Dabizesh. [In Persian]
Ebrahimy, S., Fereshteh Hekmat, Z. & Jowkar, A. (2015). Prediction of information seeking behavior of Shiraz University graduate students based on the dimensions of goal orientations and creativity. Iranian Journal of Information Processing and Management, 30 (4), 996-965. [In Persian]
Eftekhar, Z. & Ziaei, S. (2016). Information seeking behavior & information resources management: mental process selecting subjects & identifying information needs (case study: graduate students in women seminaries of Shiraz of academic year 1393-1394). Iranian Journal of Information Processing and Management, 31 (4), 981-1007. [In Persian]
El Maamiry, A.A. (2016). Self-efficacy in the Information Seeking Behavior of State University of Zanzibar Students: A case study. International Journal of Information Dissemination and Technology, 6(2), 99-102.
Farhoodi, F. (2015). The impact of personality characteristics of students on their information seeking behavior. Quarterly Journal of Knowledge Studies, 8 (30), 87-96. [In Persian]Farrokh, B. & Shahtalebi, B. (2018). The study of the relationship between self-directed learning self- efficacy and information litracy on the knowledge. Research in Curriculum Planning, 15 (56), 148-161. [In Persian]Ghaebi, A. & Amiri Pari, R. (2015). An investigation of the relationship between information seeking behavior on the Web and critical thinking (A case study of MA students of Alzahra University). Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 11 (2), 49-68. [In Persian]Ghasemi, A.H. & Sangari, M. (2013).Surveying the relationship between the thinking styles and the information seeking behavior among graduate students of Science Faculty and Humanities Faculty in Ferdowsi University of Mashhad. Library and Information Science Research Journal (LISRJ), 3 (1), 167-190. [In Persian]Haghparast, M.; Noorhidawati, A; Nasaruddin, F.H. (2016). Postgraduates' critical thinking practices while seeking for information. Malaysian Journal of Library and Information Science, 21 (3):35-56.
Heinström, J. (2000). The impact of personality and approaches to learning on information behavior. Information Research, 5(3). 1-10.
Hosseini, E. & Erfanmanesh, M.A. (2014). Sources of anxiety during information seeking process. Scientific Journal Human Information Interaction, 1 (3), 216-224. [In Persian]
Jain, S. & Dowson, M. (2009). Mathematics anxiety as a function of multidimensional self-regulation and self-efficacy. Contemporary Educational Psychology, 34: 240–249.
Karimkhani, A. & Neshat, N. (2016). The relationship between the big five personality information-seeking behavior of graduate students. Scientific Journal Human Information Interaction, 3 (3), 82-91. [In Persian]
Kashi, Z., Nowkarizi, M. & Sanatjoo, A. (2018). The role of librarians, information services and information literacy skills of Ferdowsi University of Mashhad (FUM) graduate students in decreasing their information seeking anxiety. Library and Information Sciences (LIS), 20 (4), 30-55. [In Persian]Kavaroie, R., Momeni, E. & Haji Zynolabedini, M. (2016). Survey of the relationship between cognitive and metacognitive strategies and information-seeking behavior . Knowledge Studies, 2 (5), 59-78. [In Persian]
Khademi, M., Kadkhodaie, M.S. & Abam, Z. (2016). Investigating the relationship of cognitive style with motivational, behavioral and cognitive aspects of "information-seeking" in high school students. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 12 (3), 201-219. [In Persian]Khowsrojerdi, M. (2009). Epistemology and information seeking behavior: outcome of a quantitative research. Iranian Journal of Information Processing and Management, 24 (2), 29-48. [In Persian]
Khowsrojerdi, M., Olomi, T., Naghshineh, N. & Mohseni, N. (2009). The role of personality features on in information- seeking behavior of graduate students at university of Tehran (2006-2007). Iranian Journal of Information Processing and Management, 24 (3), 35-60. [In Persian]
Khoshian, N. (2013). The study of postgraduate students Internet anxiety of Shiraz University & Shiraz medical science University in the process of information-seeking. Journal of Information Systems and Services, 2 (4), 43-56. [In Persian]Malliari, A., Korobili, S. & Zapounidou, S. (2011). Exploring the information seeking behavior of Greek graduate students: A case study set the University of Macedonia. The International Information & Library Review, 34: 79-91.
Mokhtari, H., davarpanah, M-R., dayyani, M. & Ahanchian, M.R. (2015). The relationship between students' epistemic beliefs and information behavior. Library and Information Science Research Journal (LISRJ), 4 (2), 30-49. [In Persian]Naeimi, J., Mohamad esmaeeli, S. & Heidari, H. (2018). The Assessment of information–seeking behavior of khorasan Razavi seminary students with neural network approach. Sciences and Techniques of Information Management, 4 (1), 93-119. [In Persian]Marchionini G. (1995). Information seeking in electronic environments. New York: Cambridge University Press.
Narmanji, M. & Nowkarizi, M. (2009). Internet anxiety in information search process among graduate students at Ferdowsi and Birjand Universities. Iranian Journal of Information Processing and Management, 25 (1), 111-129. [In Persian]
Norouzi Chakly, A. (2006). The main and effective factors in the behavior of information seekers. library and information science, 9 (1), 144-175. [In Persian]
Noukarizi, M. & Davarpanah, M.R. (2006). Analysis of the models of information seeking behavior. library and information science, 9 (2): 119-152. [In Persian]
Nowkarizi, M. & Dehghani, K. (2014). Impact of Information Literacy Skills on the University of Birjand Student's Self-efficacy. Library and Information Science Research, 3 (2), 153-172. [In Persian]
Noruzi, A. & Velayati, K. (2009). Scientific research collaboration: sociology of scientific collaboration. Tehran: Chapa. [In Persian]
Parsaeian, M. (2016). The Relationship between learning styles and information seeking behavior in master degree students of medical sciences in Shahid Sadoughi University of medical sciences in Yazd. The Journal of Medical Education and Development (JMED), 11 (2), 124-133. [In Persian]
Rajabzadeh, M., Shirvani, A. & Treasury, S. (2006). Systematic review of evidence: from a collection of educational books on clinical service excellence. Under the supervision of Shahram Yazdani; Editors Saeed Hatami and Armin Shirvani. Tehran: Shahid Beheshti University of medical sciences and health services.
Salimifar, Zh. & Riahinia, N. (2015). The relationship between self-efficacy beliefs and user's skills for searching in Persian and English databases. National Studies on Librariabship and Information Organization (NASTINFO), 26 (2), Pages 127-140. [In Persian]Seif, M.H. (2016). Presenting a casual model for ethical behavioral intention of information technology among students of Shiraz University of Medical Sciences. Medical Ethics, 10 (35), 177-198. [In Persian]
Sookhtanlo, M., Movahed, H. & Rezvanfar, A. (2010). Investigating the role of human resources and psychological characteristics on information seeking behavior of Iranian agricultural extension and education students. Library and Information Sciences (LIS), 13 (2), 1014. [In Persian]
Strech, D. & Sofaer, N. (2012). How to write a systematic review of reasons? Journal Medical Ethics, 38 (2), 121-126.
Valizadeh, S. & Haririan, H. (2016). Nurses work motivation: a big challenge for health system; a review article. Preventive Care in Nursing & Midwifery Journal Zanjan University of Medical Science, 5 (2): 56-64. [In Persian]Weiler, A. (2004). Information-seeking behavior in generation Y students: motivation, critical thinking, and learning theory. The Journal of Academic Librarianship, 31 (1), 46–53.
Wilson, T.D. (2000). Human information behavior. Informing Science (Special Issue on Information Science Research), 3 (2), 49-55.
Whitmire, E. (2004). The relationship between undergraduates’ epistemological beliefs, reflective judgment, and their information seeking behavior. Information Processing and Management, 40 (1), 97-111. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 971 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 229 |