
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 1,029 |
تعداد مقالات | 9,101 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,300,021 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,536,029 |
بررسی اثرات سدسازی و تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون بر شوری اراضی و رخداد پدیده گرد و غبار در دشت خوزستان | ||
علوم و مهندسی آبیاری | ||
مقاله 12، دوره 43، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 157-172 اصل مقاله (2.19 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22055/jise.2018.20709.1490 | ||
نویسنده | ||
سیروس جعفری* | ||
دانشیار علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان | ||
چکیده | ||
این مطالعه برای بررسی اثر سدسازی و تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون بر زیست بوم منطقه انجام شد.برای بررسی تغییرات دبی و شوری رودخانه کارون، از آمارهای یک دوره چهل ساله (95-1355) رودخانه کارون در ایستگاه ملاثانی استفاده شد. همچنین تغییرات شوری و سدیمی خاک، در محدوده معینی از دشت خوزستان، به وسعت حدود 6800 هکتار در پایین دست شهر اهواز و در شمال تالاب شادگان، در طی سالهای 1369، 1389 و 1395 مقایسه شد. نتایج نشان داد میزان شوری از سال 1369 تا 1395 رو به افزایش است. با تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون و کاهش دبی آن، از یک سو کیفیت آب به شدت کاهش یافته و میزان املاح نیز به بیش از دو برابر افزایش یافته است. از سوی دیگر ممانعت از جریان سیلابی دشت، سبب شوری شدید خاکها شده است. به طوریکه مساحت اراضی با شوری بیش از 30 دسی زیمنس بر متر برای وسعت 6800 هکتاری مورد مطالعه، از 5248 هکتار (2/77%) در سال 1369 به 6754 هکتار (3/99%) در سال 1395 افزایش یافته است. به دلیل ایجاد این میزان از شوری که فراتر از حد تحمل گیاهان شور دوست بومی است، پوشش گیاهی منطقه از بین رفته و خاک لخت شده است. در این مناطق عاری از پوشش گیاهی در مواجه با بادهای دائمی منطقه، طوفانهایی از گرد و غبار ایجاد شده است. بنابراین تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه، عامل بخشی از مشکلات فعلی کیفیت هوا بهشمار میآید. از اینرو بازنگری و تجدید نظر در عوامل موثر در تغییر رژیم هیدرولوژی از جمله اقدامات سد سازی و انتقال از سرشاخهها ضرورت دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
سیلاب؛ تجمع نمک؛ نسبت جذب سدیم؛ سد گتوند | ||
مراجع | ||
1- Anonymous, 2011. Semi-detailed soil survey of East Karoon River bank. KhuzestanWater and Power Authority – Sazab-Pardazan Consulting Company. (In Persian).
2- Anonymous., 1991. Semi-detailed soil survey of Farabi sugarcane project. Sugarcane Development Company & By Products – Abso Consulting Company. (In Persian).
3- Ayers, R.S. and Westcot, D.W., 1976. Water quality for agriculture. FAO. No. 29.
4- Bordbar, E., 2016. Correlation between different soil characteristics and land use with water-dispersible clay content in some Khuzestan’s soils. M. Sc. Thesis. Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan. (In Persian).
5- Chappell, M., Middleton, M. And Price, C., 2013. Chemical and physical changes in tropical soils from seawater exposure and subsequent rainwater washes. Procedia Earth and Planetary Science, 7, pp. 131-134.
6- Estaki, A.A., 2004. Effect of dam construction (Hana, Semirum) on the temperature, pH, salinity, alkalinity, and hardness of Hana water River. Iranian Scientific Fisheries Journal, 1, pp. 1-20. (In Persian).
7- Jafari, S. and Nadian, H., 2014. The study of a toposequence soil series and clay mineral assemblage in some soils of Khuzestan province. Journal of Water and Soil Science, Isfahan University of Technology, No. 69, Fall, pp. 151-163. (In Persian).
8- Jafari, S., 2014. Identify and classification of soils diversity in Khuzestan province. Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan. Research project No. 911-81. (In Persian).
9- Kamrakji, S. Mohamed Amer, A.W., El-Didy, Sh. M.A, and Tawfik, A.M., 2016. Salt accumulation in irrigated loamy soil; Lower Euphrates Valley, Syria. Water Science, 30, pp. 1-9.
10- Khuzestan Water and Power Authority. 2016. Upper Godvand dam. Website: www.kwpa.com.
11- Kim, K.H., Choi, G.H., Kang, C.H., Lee, J.H., Kim, J.Y. and Youn, Y. H. 2003. The chemical composition of fine and coarse particles in relation with the Asian Dust events. Atmospheric Environment, 37, pp. 753-65.
12- Page, A.L. Miller, R.H. and Keeney, D.R., 1996. Method of Soil Analysis. Part II: Chemical and Mineralogical Properties (Second Ed.). Madison, Wisconsin: SSSA.
13- Rahmatizadeh, A., and Jafari, M., 2014. Construction of 15- Khordad and Ghadir dams and its effect on desertification trend of Masileh plain at Qom province. Iranian Journal of Range and Desert Research, 21(3), pp. 494-506. (In Persian).
14- Rangzan, N. and Jafari, S., 2017. The effect of soil forming factors on the amount and diversity of clay minerals in the soils and deposits originated from Karoon River in Khuzestan province. Ramin Agriculture & Natural Resources University of Khuzestan. Research project No. 33/95/106. (In Persian)
15- Rhoades, J.D., 1996. Salinity: Electrical Conductivity and Total Dissolved Solids. In. Methods of Soil Analysis. Chemical Methods. SSSA and ASA, Madison, WI.
16- State Meteorological Organization., 2017. Meteorological office of Chahar-Mahal and Bakhtiari province. Website: www.chbmet.ir (In Persian).
17- Sys, C., 1985. Land Evaluation. State University of Ghent, Ghent, Belgium.
18- Thomas, G.W., 1996. Soil pH and soil acidity. In Methods of soil analysis: Chemical methods. SSSA and ASA, Madison, WI.
19- UNEP/UN., 2001. The Mesopotamian Marshlands: Demise of an Ecosystem. Division of Early Warning and Assessment. United Nations Environment Program. Nairobi, Kenya. TR01-3.
20- Wang, H., Jia, X., Li, K. and Li, Y., 2015. Horizontal wind erosion flux and potential dust emission in arid and semiarid regions of China: A major source area for East Asia dust storms. Catena, 133, pp. 373–384.
21- Zareiie, H. and Akhondali, A.M., 2007. Evaluation of the place and time of the Karoon River’s water quality changes in Godvand – Shushtar section, and the effect of saline River on its quality. In First zonal symposium on the water use of Karoon and Zayandeh Rood basin, Shahrekord University, Shahrekord. (In Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 886 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 785 |